Freud (Netflix): Karizmatik Bir Sigmund, Psikanaliz Kadar Karmaşık (Konusu, İnceleme, Yorum)

Freud (Netflix, 2020), Avusturyalı psikanalist Sigmund Freud'un hayatına odaklanan Avusturya yapımı bir dizi. Birkaç gün önce yayınlandıktan sonra psikolojiye ve psikanalize ilgisi olanları cezbetti. Dizi bir biyografi niteliğinde değil, daha çok gerçeklerden bolca esinlenilmiş bir kurgu. Dizi tıpkı Freud'un kuramı psikanaliz gibi gerçekliği, düşleri, cinselliği, metaforları, mitolojiyi ve şiddeti iç içe geçiriyor. Bu yazıda dizinin konusunda kısaca göz attıktan sonra, yorum ve incelemelerimi paylaşacağım. Keyifli okumalar! 

Freud (Netflix) Konusu Ne?

Genç psikiyatr Sigmund Freud, Breuer''in çalışmalarından etkilenerek hipnoz tekniğine inanır ve bu konuda çalışmalar yürütür. Ayrıca psikosomatik rahatsızlıkları ve bilinç altı adını verdiği yeni bir kavramı ispat etmeye çalışır. Ancak çalıştığı hastanedeki meslektaşları onun yöntemlerini geçersiz görerek ona karşı çıkarlar. Hastaları buhar makinesinde günlerce tutmak gibi yöntemlerini. uygulamaya devam ederler. 

Bir gece Freud, ünlü Macar bir ailenin medyumluk ayinine katılır. Bu esnada özel güçleri olan genç bir kadın ile tanışır: Fleur. Bazı ruhsal ve bedensel rahatsızlıkları olan Fleur'ü kendi yöntemleri ile tedavi etmeye çalışır. Bu sırada Viyana'da bir genelevde bir cinayet vakası yaşanır. Bu cinayet, işlenecek bir takım suçların ilkidir. Freud, bir şekilde, işlenen suçların ortasında kalır. Bir yandan, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda Macarlar ve Avusturyalılar arasında çekişmeler yaşanmakta, bir yandan da Yahudi nefreti hissedilmektedir. Yahudi olmaktan hiç hoşlanmasa Freud, bu nefretle zaman zaman karşılaşır. 

Robert Finster, Sigmund Freud rolünde

Freud (Netflix) Üzerine Bir İnceleme: Psikanaliz Kadar Karmaşık Bir Dizi

✅ Spoiler yok. 

Freud dizisi, Freud'un gerçekleri ile bolca örtüşüyor ve Psikanaliz'e çok başarılı göndermeler yapıyor. Öncelikle her bölüm Psikanaliz'in önemli kavramlarının adını alıyor: Rüyalar, uyurgezerlik, travma, katarsis, bastırma, vb. Biliyoruz ki Freud yeni bir teori ve teknikler geliştirerek çığır açmıştır ve döneminde sert eleştirilere de uğramıştır. Dizide de Freud, savunduğu teoriler ve yöntemler yüzünden meslektaşları ile güçlü fikir ayrılıkları yaşar, hatta dışlanır. Yine de Freud tarihi gerçeklere paralel olarak azim ve kararlılıkla fikirlerine arka çıkar. Bu yönüyle dizi, psikanalizin ilk yıllarının gerçekçi bir portresini çiziyor. 

Freud, cinselliğin konuşulmasının bile günah görüldüğü bir devirde, psikolojik rahatsızlıklara cinsellik ve ensest içeren açıklamalar getirmiştir. Dizide de kuramın temel açıklamalarına uyan cinsel ve ensest temsiller var. Bununla beraber, Freud, oğlan çocuklarının annelerine yönelik cinsel bir ilgi geliştirdiklerini ve annelerini elde ettikleri için babalarına düşmanca duygular geliştirdiklerini öne sürmüştür. Ona göre oğlan çocukları bu yüzden babalarını öldürme fantezileri bile kurarlar (bkz. Ödipus kompleksi.) Dizide de babasını öldürmek isteyen erkek karakterler adeta zekice yerleştirilmiş. 

Öte yandan, bazı mitolojik ve metaforik unsurlar da dikkatimi çekti. Freud bir mitoloji aşığıydı, dizide de Macar mitolojisinden güçlü izler var. Onlarca katı olan, spiral merdivenli ev ise rüyaları ve bilinç dışının karmaşıklığını temsil ediyor gibiydi. Dizide gökyüzünün ve mekanların sürekli karanlığı da rüyaların ve bilinçdışının bilinmezliğine bir atıf gibiydi. 

Dizi boyunca "Bu neyin peşinde?", "Neden bunu yaptı", "E ne oldu şimdi?" gibi sorular sorup durdum ve bazı ufak tefek detayları ablam fark ettirdi. Yani dizi bazen kafa karıştırıcı çünkü bağlantıları kurmak yer yer zorlaşıyor. Bu yönüyle de Psikanaliz ile örtüşüyor diyebilirim: Anlaşılması güç, gizemli ancak keyifli. Özetle Freud (Netflix), Sigmund Freud'a ve onun kuramı psikanalize başarılı atıflar yapmış bir yapım.  

Freud (Netflix) Hakkındaki Yorumlarım

Dizinin kafa karıştırıcı doğası, dizinin olumsuz yönü de olabilir. Son bölümde yapboz tamamlanıncaya dek, sürekli bir kafa karışıklığı halindeydim. Karakterlerin niyetlerini, davranışlarını anlamakta güçlük çektim. Diğer yandan, yine son bölüme kadar "bir fantastik dizi mi izliyorum", "yoksa bunların mantıklı bir açıklaması olacak mı" diye merakla bekledim durdum. Freud, son bölümde yaşananlar ile ilgili mantıklı bir açıklama yapsa da bu soruların cevapları hâlâ belirsiz. 

Dizide, "gerçek Freud" ile örtüşmeyen yerler de yok değil. Buradaki Freud (Robert Finster), çok karizmatik ve seksi! Bu yönüyle gerçeklerle hiç uyuşmuyor sanırım. 😅 Ayrıca Freud'un annesi gerçekte, dizideki kadar ağır başlı değildi diye biliyorum. Son olarak gerçek hayatta annesiyle ilginç ve yakın bir ilişkisi olan Freud'un annesi ile olan ilişkisine daha çok yer verilmesi daha iyi olurdu. Belki gelecek bölümlerde buna odaklanırlar.

Dizideki oyunculukları ise çok beğendim. Fleur'ün kişilik bölünmesi, Kiss'in paranoyaya kapılması, Rudolf'un krizler geçirmesi gayet inandırıcıydı. Oyuncular iyi iş çıkarmış! Dizi ayrıca, Viyana'nın gotik mimarisinden de göze hitap eden manzaralar sunuyor.

Stefan Konarske, Rudolf (Freud, Netflix) rolünde 

Son Sözler

Özetle, Freud dizisi, gizem, metaforlar, düşsellik, gerçek ve mitolojik ögelerin iç içe olmasından dolayı Psikanaliz'in güzel bir temsili gibi duruyor. Dizide koyu renk tonlarının seçimi, merdivenler, karakterlerin babalarını öldürmek istemeleri gibi detaylar ise psikanalize yapılmış ince ve başarılı atıflar. Dizi ayrıca Sigmund Freud'un kuramının ilk yıllarında topladığı tepkileri ve yaşadığı çatışmaları başarılı bir şekilde resmederek o dönemi anlamamıza yardım ediyor. Genel olarak tatmin edici bir yapım. Sadece entrikaları ve niyetleri anlamak biraz daha dikkatli izlemek gerekiyor. Puanım 8.5/10.

Bakalım yeni sezonlar gelecek mi? Belki de gelecek sezonlarda Freud'un, Adler ve Jung ile tanışmasını da izleriz. Sizin Freud dizisi hakkındaki yorumlarınız ve incelemeleriniz neler? Yorumlara yazın.